سند تکبرگ یا قولنامهای؟ تفاوتها و نکات مهم قبل از خرید ملک
سند تکبرگ یا قولنامهای؟ تفاوتها و نکات مهم قبل از خرید ملک
خرید ملک یکی از مهمترین تصمیمهای مالی در زندگی هر فرد است، اما یکی از سوالات رایجی که پیش از خرید پیش میآید این است که ملک سند تکبرگ دارد یا قولنامهای است؟ دانستن تفاوت این دو نوع مالکیت، از بروز بسیاری از مشکلات حقوقی و مالی جلوگیری میکند. در این مقاله از املاک ساعی به بررسی دقیق تفاوت سند تکبرگ با قولنامهای، میزان اعتبار آنها و نکات مهم قبل از خرید ملک میپردازیم.
سند تکبرگ چیست؟
سند تکبرگ نوعی سند رسمی و ثبتی است که مالکیت یک ملک را به صورت انفرادی و رسمی مشخص میکند. این سند در اداره ثبت اسناد و املاک کشور صادر میشود و تمامی مشخصات ملک از جمله پلاک ثبتی، نقشه یوتیام (UTM)، مشخصات مالک و حدود اربعه در آن درج شده است.
ویژگی مهم سند تکبرگ این است که امنیت بالایی دارد و امکان جعل یا سوءاستفاده از آن بسیار پایین است. همچنین در سیستم ثبت املاک کشور به صورت الکترونیکی ذخیره میشود، بنابراین در صورت مفقودی قابل بازیابی است.
قولنامه چیست؟
قولنامه یا مبایعهنامه، قراردادی است که بین فروشنده و خریدار برای خرید و فروش ملک تنظیم میشود. این سند معمولاً در بنگاههای معاملات ملکی و توسط مشاور املاک نوشته میشود و نشاندهنده تعهد طرفین به انجام معامله است.
قولنامه اگرچه جنبه حقوقی دارد، اما به تنهایی سند رسمی مالکیت محسوب نمیشود و باید در نهایت منجر به تنظیم سند رسمی در دفترخانه شود.

ملک قولنامهای چیست؟
ملک قولنامهای به ملکی گفته میشود که هنوز در اداره ثبت اسناد به نام مالک جدید ثبت نشده و صرفاً با قولنامه خرید و فروش شده است.
در این نوع معاملات، سند رسمی وجود ندارد و فقط قولنامهای به عنوان مدرک مالکیت نزد خریدار است.
ملک قولنامهای ممکن است در زمینهای فاقد سند رسمی، املاک در حال تفکیک یا ملکهایی که هنوز مراحل اداری سندشان کامل نشده، مشاهده شود.
تفاوت سند تکبرگ با قولنامهای چیست؟
- نوع مالکیت: سند تکبرگ مالکیت رسمی و قانونی است، در حالی که قولنامه فقط توافق دو طرف است.
- مرجع ثبت: سند تکبرگ در اداره ثبت اسناد ثبت میشود، اما قولنامه در بنگاه یا بین اشخاص تنظیم میگردد.
- قابلیت استناد: سند رسمی در محاکم قضایی قطعی و غیرقابل انکار است، اما قولنامه قابل اعتراض است و ممکن است از نظر قانونی مورد تأیید قرار نگیرد.
- امنیت معامله: خرید ملک سنددار امنتر و مطمئنتر است، در حالی که معاملات قولنامهای ریسک بالاتری دارند.
سند تکبرگ یا قولنامه؟ کدام یک معتبرتر است؟
بدون شک سند تکبرگ معتبرتر از قولنامه است. سند رسمی در اداره ثبت اسناد به نام مالک ثبت میشود و مالکیت فرد را از نظر قانونی به رسمیت میشناسد.
در مقابل، قولنامه فقط نشاندهنده توافق است و اگر یکی از طرفین از اجرای تعهدات خود سر باز زند، خریدار باید از طریق دادگاه اقدام کند.

چرا سند تکبرگ معتبرتر است؟
سند تکبرگ دارای شماره یکتا، نقشه دقیق، ثبت رسمی و قابلیت استعلام در سامانه ثبت اسناد است. همچنین نقل و انتقال آن تنها از طریق دفاتر رسمی انجام میشود و از وقوع کلاهبرداری یا فروش همزمان یک ملک به چند نفر جلوگیری میکند.
به همین دلیل، کارشناسان املاک ساعی همواره توصیه میکنند برای خرید ملک، حتماً از فروشنده سند تکبرگ به نام خود درخواست کنید.
آیا میشود قولنامه را تبدیل به سند کرد؟
بله. در برخی شرایط میتوان با پیگیریهای قانونی، ملک قولنامهای را به سند رسمی تبدیل کرد. این فرآیند شامل مراحل زیر است:
- استعلام وضعیت ثبتی ملک از اداره ثبت اسناد.
- مراجعه به شهرداری برای دریافت پایانکار و مفاصاحساب.
- ارائه مدارک مالکیت و پرداخت عوارض قانونی.
- تنظیم سند رسمی در دفترخانه و ثبت در سامانه ثبت املاک.
البته این فرایند ممکن است زمانبر باشد و نیاز به پیگیری دقیق از سوی خریدار یا وکیل حقوقی دارد.
در چه صورتی قولنامه معتبر است؟
قولنامه زمانی اعتبار دارد که شرایط زیر در آن رعایت شده باشد:
- در بنگاه رسمی و دارای مجوز اتحادیه تنظیم شده باشد.
- دارای امضای طرفین، اثر انگشت و تاریخ دقیق معامله باشد.
- مبلغ معامله، شرایط پرداخت و مشخصات ملک در آن ذکر شده باشد.
- دو شاهد معتبر قولنامه را امضا کرده باشند.
در این صورت، قولنامه میتواند به عنوان یک سند عادی معتبر مورد استناد قرار گیرد، هرچند همچنان از نظر قانونی به اندازه سند رسمی قدرت ندارد.
مزایا و معایب خرید ملک قولنامهای و سنددار
نوع ملک | مزایا | معایب |
ملک سند تکبرگ | امنیت بالا، اعتبار رسمی، قابلیت استعلام، امکان دریافت وام بانکی | قیمت بالاتر، مراحل اداری بیشتر |
ملک قولنامهای | قیمت کمتر، سرعت بالای معامله | ریسک حقوقی بالا، عدم اعتبار رسمی، احتمال فروش به چند نفر |
در نتیجه، هرچند املاک قولنامهای ممکن است ارزانتر باشند، اما احتمال بروز مشکل حقوقی در آینده زیاد است.
نکات مهم در رابطه با دریافت سند قولنامه
- قبل از هرگونه پرداخت، استعلام ملک را از اداره ثبت اسناد بگیرید.
- از مشاورین املاک معتبر مانند املاک ساعی برای بررسی صحت مدارک کمک بگیرید.
- از صحت مالکیت فروشنده و نداشتن بدهی ملک اطمینان حاصل کنید.
- اگر ملک در طرحهای شهرداری یا پروژههای عمرانی قرار دارد، از خرید آن خودداری کنید.
- حتماً قولنامه را در دو نسخه رسمی با حضور شاهد تنظیم کنید.
جمعبندی، املاک ساعی، راهنما و مشاور شما
خرید ملک، بدون آگاهی از نوع سند، میتواند مشکلات زیادی بهدنبال داشته باشد. اگرچه معاملات قولنامهای در برخی موارد رایج است، اما خرید ملک دارای سند تکبرگ همیشه انتخابی مطمئنتر و قانونیتر است.
کارشناسان املاک ساعی با تجربه و شناخت دقیق از پروژهها و مناطق مختلف تهران، میتوانند شما را در بررسی اسناد، استعلام مالکیت و انجام معاملهای ایمن راهنمایی کنند. پیش از هر خرید، مشورت با یک مشاور متخصص، بهترین سرمایهگذاری شما خواهد بود.